Nowe technologie, które jeszcze 10 lat temu, zdawały się być jedynie wizjonerskimi pomysłami, powoli wkradają się do kolejnych branż, zupełnie zmieniając ich oblicze. Kiedy związek człowieka z technologią wkracza w kolejne etapy, coraz więcej osób zadaje sobie pytanie, jaka jest rola technologii w naszym codziennym życiu i jak będzie wyglądała nasza przyszłość, kiedy granice między cyfrową rzeczywistością a światem rzeczywistym zupełnie się zatrą. Choć technologia blockchain od wielu lat rewolucjonizuje zarówno rynek finansowy, jak i medyczny, to ostatnimi czasy przedmiotem gorącej dyskusji jest jej wpływ na branżę artystyczną. Czy sztuka może harmonijnie współgrać z technologicznym postępem, oferując zarówno artystom, jak i ich odbiorcom, zupełnie nowe możliwości doświadczania artystycznych uniesień? Założona w 2018 roku firma Cryptograph twierdzi, że tak, oferując cyfrowe dzieła, zaprojektowane tak, aby przetrwać… wieczność. Dzięki użyciu technologii blockchain prawa własnościowe każdego z projektów nie mogą zostać sfałszowane, co pozwala na budowanie uczciwego, wolnego od oszustwa rynku sztuki.
Platforma zyskała spory rozgłos dzięki promocji ze strony amerykańskich gwiazd. Ashton Kutcher, aktor znany m.in. z popularnego serialu „Różowe lata siedemdziesiąte”, zainteresował szersze grono odbiorców tematem wykorzystania technologii w branży artystycznej, kiedy spalił swoją ilustrację pod tytułem „The Eye Of The Beholder”, czyli „Oko obserwatora”. Działanie Kutchera miało na celu zwrócenie uwagi na zmieniającą się dzięki technologii naturę sztuki. W opublikowanym na Instagramie video, aktor pali jedyną istniejącą kopię ilustracji, którą stworzył, informując wcześniej, że zrobił jej zdjęcie, a osoba, która zakupi jej cyfrową wersję na platformie Cryptograph będzie posiadała jedyną istniejącą wersję dzieła. Ilustracja, którą pierwotnie wykonano na papierze, została wystawiona na aukcji, a jej przychody mają wesprzeć dwie organizacje — the Global Wildlife Conservation
i Oxygen Seven. Licytacja zakończyła się 21 sierpnia 2020 roku, a proponowana cena przekroczyła 20 ETH, czyli ok. 30 tysięcy złotych.
Według opisu ilustracji celem Kutchera było pokazanie, że „jego materialna praca może
w pełni przenieść się do cyfrowego wymiaru, gdzie osiągnie absolutną autentyczność
i nieśmiertelność”. Samo spalenie dzieła miało natomiast charakter symboliczny, nawiązując do subiektywności sztuki i tego, że „istnieje ona właśnie w oku obserwatora”. Sami twórcy platformy przyznają, że jesteśmy świadkami zmieniającego się modelu zarządzania treściami w internecie i twórcy mogą sprzedawać swoje cyfrowe prace w taki sam sposób, w jaki malarze sprzedają dzisiaj swoje materialne obrazy. Zaangażowanie Ashtona w promocję cyfrowej sztuki i nowych technologii nie jest przypadkowe: aktor od dawna interesuje się nowymi technologiami i zainwestował w wiele krypto firm za pośrednictwem swoich dwóch firm inwestycyjnych: A-Grade Investments i Sound Venture. Ashton Kutcher nie jest jednak jedynym celebrytą, który wystawił swoje prace na platformie. Wcześniej zrobili to też Ryan Phillippe, David Arquette i Paris Hilton.
W jaki sposób działa Cryptograph? Platforma została zbudowana z pomocą technologii
Ethereum blockchain, a wszystkie informacje, dokumenty własności i transakcje są bezpiecznie przetwarzane przez kontrolowane smart kontrakty. Wszystkie kryptografy, czyli dzieła, które są dostępne na platformie, są tokenami ERC-721 i wdrażają przedłużenie funkcji transferu ERC-2665. W jaki sposób wyglądają aukcje na Cryptographie? Kryptografy są sprzedawane w modelu aukcyjnym GMB, który przypomina tradycyjną angielską aukcję, ale zawiera dodatkowy element zachęcający do licytacji. Jeśli zostaniesz przelicytowany, otrzymasz od 1% do 10% więcej niż to, co postawiłeś na kryptograf. Ostateczna kwota zależy od tego, o ile twoja oferta licytacyjna przewyższała poprzedzającą ją ofertę. W takim modelu każdy coś zyskuje: albo wygrywamy kryptograf, albo zyskujemy na przegranej licytacji. Jako że kryptografy to tokeny ERC-721 to mogą być przetransferowane na inne platformy handlowe, np. Opensea. Opłata za taki transfer wynosi 15% ostatniej ceny sprzedaży dzieła. Sprzedaż kryptografów łączy się z 10% opłatą transakcyjną.
Dlaczego technologia blockchain cieszy się rosnącą popularnością w świecie sztuki? Tokeny bazujące na protokole blockchain nie mogą zostać skopiowane, sfałszowane, ani zmodyfikowane, kiedy zostaną już stworzone. Kiedy tokeny przechodzą od jednej osoby do drugiej, nie mogą zostać nikomu odebrane bez jego zgody, co rozwiązuje problem własności. Natura blockchain pozwala także łatwo zakupywać udziały w drogocennych dziełach sztuki, co obniża zarówno ryzyko inwestycyjne jak i próg inwestycyjny, czyniąc sztukę bardziej „dostępną” dla przeciętnego inwestora. Dzięki użyciu nowych technologii proces zabezpieczania dzieł jest także mniej kosztowny, a liczba pośredników potrzebnych do sfinalizowana transakcji jest znacznie zredukowana, lub nawet zerowa. To szczególnie ważne dla artystów, którzy tracą pieniądze, sprzedając swoje prace przez pośredników. Bezpośrednia transakcja między artystą a kupującym jest korzystna dla obu stron. Jako że informacje przechowywane przy użyciu technologii blockchain nie mogą być manipulowane, autentyczność dzieł sztuki może być łatwo zweryfikowana, a fałszerstwa staną się praktycznie niemożliwe. W systemie, gdzie przejrzystość informacji jest priorytetem, oszustwo staje się niezwykle trudne. To właśnie dlatego część świata sztuki przyjmuje nowe technologie z otwartymi ramionami. Niektórzy artyści używają tokenów, aby sprzedawać online udziały w dziełach sztuki, a inni wystawiają dla swoich prac cyfrowe certyfikaty, które mogą być z łatwością przekazane innej osobie i uwzględniają możliwe do weryfikacji informacje o dziele. Otwiera to nowe możliwości zarówno dla artystów, jak i kolekcjonerów sztuki. Blockchain może okazać się lekarstwem na większość problemów branży artystycznej, która od lat zmaga się z brakiem jawności, monopolem wielkich inwestorów
i fałszerstwami.
W świecie, który nieustannie się zmienia, a dane są nowym paliwem gospodarki, jawność
i bezpieczeństwo informacji to niezwykle ważne kwestie. Właśnie dlatego technologia blockchain cieszy się rosnącą popularnością w branży artystycznej, która często pada ofiarą fałszerstw, czy nierówności społecznych. Platformy takie jak Cryptograph zapraszają do doświadczania sztuki w nowej formie, pokazując, w jaki sposób technologia może zrewolucjonizować nasze postrzeganie świata. Czy przyszłość sztuki jest ściśle związana
z technologią? Czas pokaże, ale zdaje się, że branża artystyczna jest na tak.
Źródła:
https://news.artnet.com/art-world/ashton-kutcher-burned-artwork-blockcha...
https://www.tmz.com/2020/08/18/ashton-kutcher-burns-art-doodle-fire-cryp...
https://decrypt.co/38969/paris-hilton-sells-ethereum-based-artwork-for-1...
https://www.instagram.com/p/CECcz1UnqoJ/
https://www.juliusbaer.com/es/insights/digital-disruption/three-ways-blo...
