W bieżącym roku większość państw rozszerzy przepisy o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu na pośredników w handlu walutami wirtualnymi. Zostaną oni zobowiązani do gromadzenia danych o klientach i ich transferach. Czy jednak rozwiązanie powszechne w kontroli tradycyjnych transferów bankowych i elektronicznych sprawdzi się w przypadku kryptowalut?
Kryptowaluty jako narzędzie gromadzenia i transferu wartości
Podczas startu systemu Bitcoin, niemal nikt nie traktował go jako mogącego mieć wpływ na gospodarkę narzędzia gromadzenia wartości oraz natychmiastowego ich transferu. Czas jednak pokazał, że zainteresowanie nowymi technologiami w tym zakresie zdecydowanie przeważyło nad lękiem i kryptowaluty stały się dziś powszechnie uznaną alternatywą dla pieniądza emitowanego przez państwa.
Wraz z respektem dla walut wirtualnych przyszła również uwaga regulatorów rynków finansowych oraz służb nadzoru finansowego.
Nowe reguły dla kryptowalut
W czerwcu 2019 roku Financial Acion Task Force (FATF) wydała zalecenia dla krajów członkowskich w sprawie uszczelnienia procedur związanych z kryptowalutami.
Jednym z ważniejszych elementów tej regulacji jest wprowadzenie pojęcia „virtual asset service provider” (VASP) operatora usług aktywów wirtualnych. Za definicją zapisaną w wytycznych, VASP-em jest każdy podmiot, niezależnie czy osoba fizyczna czy prawna, który zajmuje się następującymi rodzajami działalności na rzecz innych osób fizycznych lub prawnych:
· wymianą wirtualnych aktywów na waluty fiducjarne
· wymianą wirtualnych aktywów na inne wirtualne aktywa;
· transferem aktywów wirtualnych
· przechowywaniem lub administrowaniem wirtualnymi aktywami lub instrumentami umożliwiającymi kontrolę nad wirtualnymi aktywami
· uczestnictwo i świadczenie usług finansowych w trakcie emisji lub sprzedaży wirtualnych składników aktywów.
Podmioty zdefiniowane przez swoją działalność jako VASP zostały zobowiązane do uzyskiwania, przechowywania i przekazywania informacji o inicjatorach i odbiorcach przekazów aktywów wirtualnych do lub z innych VASP w imieniu swoich klientów.
Oznacza to pobieranie od klientów i przekazywanie danych osobowych klientów jak: imiona i nazwiska, adresy oraz numery kont bankowych i portfeli aktywów wirtualnych.
Jest to przeniesienie zasad dotyczących transferów bankowych, tak zwanego „Travel Rule”, do świata kryptowalut.
Stara metoda, nowe problemy
Zasady te opracowane w latach 90 dla banków, w celu uregulowania transakcji elektronicznych, jednak w obrocie kryptowalutami powodują spore techniczne problemy.
Operacje wykonywane w oparciu o blockchain nie posługują się danymi, których gromadzenie będzie wymagane przez regulatorów. Konieczne będzie rozwiązanie technicznego problemu bezpiecznej, równoległej transmisji tych danych pomiędzy VASP-ami.
Różnorodność technologii opartych o blockchain spowoduje, że ustalenie jednolitego, standardu może być znacząco utrudnione.
Dodatkowo, nowo proponowane rozwiązanie od początku obarczone jest wadą. W obecnym kształcie nie obejmuje ono transakcji wykonywanych wyłącznie na własną rzecz przez użytkowników w ramach transferów peer-to-peer, co właściwie powinno je dyskwalifikować je jako formę zabezpieczania przed praniem brudnych pieniędzy i finansowaniem terroryzmu.
Problemy praktyczne
Dla wielu inwestorów, zainteresowanych blockchain, wytyczne te mają jedynie na celu zmniejszenie konkurencyjności pośredników w handlu i wymianie kryptowalut wobec banków.
Wiąże się to między innymi z tym, że o ile transakcja przeprowadzone pomiędzy VASP lub wewnątrz nich ma nadawcę i odbiorcę kapitału, o tyle sytuacja, gdy transakcja będzie miała zostać wykonana pomiędzy VASP a prywatnym portfelem kryptowalut, nie będzie tak opisana. Obecnie nie istnieją narzędzia, które pozwoliłyby na ustalenie czy taki portfel jest zarządzany przez VASP czy nie. Spowoduje to wycofanie się wielu operatorów z wspierania transakcji peer-to-peer i osłabi rozproszoną naturę operacji blockchain.
Krok do przodu
Stosowanie spójnych zasad dla banków i kryptowalut to krok w kierunku pełnej ich legalizacji. Dlatego proponowane zmiany, choć kosztowne dla operatorów rynków kryptowalut, mogą być w przyszłości fundamentem ich powszechnego wykorzystania.
